Taijiquan en Qigong vinden hun grondslag in het taoïsme en daarin zijn Yin en Yang belangrijke uitgangspunten. Yin is het lege, donkere, ontvangende. Yang is het volle, lichte, uitgaande. Yin is het zachte en het vrouwelijke, Yang het harde en het mannelijke. Aarde en Hemel.
In het Nederlands zeggen we vaak Tai Chi. Dit is een verwesterde afkorting van het Chinese woord Tàijíquán. Dit woord is op te delen in twee delen: tàijí en quán. Het begrip quán kan je uitleggen als vuist of boksen. Tàijí staat voor de polariteiten Yin en Yang. Een Nederlandse vertaling voor Taijiquan zou dan ook Yin-Yang boksen kunnen zijn. Dit Yin en Yang komt op vele manieren terug in de oefeningen.
We zijn vaak geneigd om Yin en Yang als tegenstellingen te zien en ook om in tegenstellingen te denken en te ervaren: zwart-wit. Toch zijn de polariteiten Yin en Yang juist een geheel, een eenheid. Een voorbeeld hiervan is de wisseling van dag en nacht. Dit ervaren we als een tegenstelling. We zeggen zelfs: ‘Dat is een verschil van dag en nacht.’ Als je er middenin zit, is het ook logisch dat je het zo ervaart. Echter, als je van een afstand naar de aarde zou kunnen kijken, zou je zien dat het altijd dag en nacht is, tegelijkertijd. Ook is dan duidelijk te zien dat er een onderlinge relatie is, een afhankelijkheid. Als de ene kant van de aarde meer zonlicht krijgt zal het zonlicht aan de andere kant afnemen. Als het aan de ene kant dag wordt, zal het aan de andere kant nacht worden.
Dit principe gebruiken we in de oefeningen. Bijvoorbeeld als je je gewicht verplaatst naar je linkervoet en zo je voet ‘vol’ (Yang) maakt, kan het niet anders dan dat het gewicht uit je rechtervoet weg gaat en je voet ‘leeg’ (Yin) wordt. Dit vol en leeg is van elkaar afhankelijk en de verhouding daartussen verandert continu. Door dit met aandacht te oefenen versterk je je balans. En het helpt om je knieën en andere gewrichten te beschermen door alleen dan je voet op te tillen of te draaien als deze ook echt helemaal leeg is.
Daarnaast worden de oefeningen meditatiever door bewust bezig te zijn met de wisseling van vol en leeg. Je oefent om ergens je aandacht op te richten en te observeren wat er gebeurt. Dit is heilzaam doordat je je concentreert op iets anders dan je eigen gedachten en emoties. Daardoor kan het een hulpmiddel zijn om uit de maalstroom van gedachten je hoofd te komen en je lichaam meer te gaan voelen. En omdat je de beweging van je lichaam laat samengaan met je aandacht, versterkt het de eenheid van lichaam en geest.
Ester Faassen april 2023
Photo by Javier Miranda on Unsplash